هدف من راه‌اندازی دپارتمان تعزیه است
تاریخ انتشار: ۲۲ شهریور ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۰۹۳۴۵۶
«مهدی دریایی» پژوهشگر تعزیه به گفته خودش تنها موزه‌دار خصوصی در کشور است که بیش از ۳هزار قطعه ادوات تعزیه و نسخ خطی کمیاب و قدیمی را به تنهایی و در شرایطی غیراستاندارد و سخت با چنگ و دندان نگهداری می‌کند.
بیش از ۳۰ کتاب در حوزه تعزیه و هنرهای نقالی به رشته تحریر درآورده و دارنده گواهی درجه یک هنرهای آیینی سنتی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آقای دریایی برای شروع بحث از ادوات تعزیه و نسخ خطی شروع کنیم که افزون بر ۳هزار قطعه است، داستان جمع‌آوری این حجم از ابزار و آلات تعزیه چیست؟
اجداد من از دوران قاجار در تهران مستقر و به تعزیه‌خوانی مشغول بودند. از آن زمان به بعد ادوات تعزیه زیادی باقی مانده که من همه آنها را جمع‌آوری کردم و البته بخشی از این مجموعه نیز طی سال‌ها از نقاط مختلف کشور خریداری شده است. ضمن اینکه سال‌هاست به پژوهش و تحقیق درباره تعزیه مشغول هستم و با این نگاه که مجموع این ابزار و ادوات می‌تواند به نوعی سند هویت هنر این مملکت باشد آنها را جمع‌آوری کردم که در نهایت چیزی در حدود ۳هزار و ۶۰۰ تکه ادوات در موزه شخصی‌ام دارم و از این تعداد ۲هزار و ۵۰۰ تکه آن شخصاً خریداری شده است.
تمام تلاش من این بوده که آلات و اسبابی که متعلق به دوران گذشته است از بین نرود. اگر به کشورهای دیگر مانند ژاپن و چین نگاهی بیندازید می‌بینید که اهمیت ویژه‌ای برای هنرهای آیینی قائل هستند و به مستندات آن هم بسیار توجه می‌کنند. مستندات تعزیه به عنوان هنری قدیمی و مذهبی، لباس‌ها و ابزار و نسخ خطی است که من در این مجموعه بخش عمده آن را از دوران صفویه تا انقلاب اسلامی حفظ و نگهداری کرده‌ام و در چهار بخش طبقه‌بندی شده که شامل «البسه»، «ابزار و تجهیزات»، «ماسک‌ها و عروسک‌ها» و «نسخ تعزیه» است. به طور مثال بخش البسه متعلق به دوره صفویه تا پهلوی است و با مجموعه‌ای از تغییرات در نوع، رنگ و شیوه دوخت در آنها مواجه هستیم که از دوره‌ای به دوره‌ای دیگر متفاوت است.
همزمان با برپایی دومین سوگواره تعزیه‌خوانی «شبیه حسین(ع)»، نگارخانه ابوالفضل عالی نیز میزبان نمایشگاه «نسخ و ادوات تعزیه شبیه حسین(ع)» است، ایده برپایی این نمایشگاه از کجا آمد؟
این موزه سیار به شهرهای مختلفی برده شده و در معرض دید عموم قرار گرفته است. این اواخر نیز به پیشنهاد حوزه هنری و کوروش زارعی، مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه، بخشی از ادوات موزه را برای بازدید در نمایشگاهی به تهران منتقل کردیم و در اختیار علاقه‌مندان قرار دادیم.
یکی از درخشان‌ترین دوران تعزیه به زمان قاجار بازمی‌گردد اما پس از آن رژیم پهلوی تا جایی که توانست مانع از برپایی آن شد و حتی بسیاری از تکیه‌های قدیمی تخریب شدند. چطور این نسخ و ادوات از آن دوران و حتی پیشتر حفظ شده است؟
اجداد من تا سال ۱۳۴۲ در تهران بودند و پس از سال ۴۲ که تعزیه ممنوع می‌شود به فراهان و تفرش بازمی‌گردند و تعزیه را همان جا ادامه می‌دهند. این را هم باید متذکر شوم که اجدادم شاید به اهمیت موضوع پی نبرده بودند که این ادوات ارزش تاریخی دارد و تنها به آن به چشم اعتقادی نگاه می‌کردند و برایشان بیشتر وسیله کار بود. زمانی که پدرم مسئولیت نگهداری از این مجموعه را به من داد با کمک آشنایان و استادان تئاتر همچون آقای فتحعلی بیگی که برای تدریس به اراک می‌آمدند و به این حوزه علاقه‌مند بودند آنها را حفظ کردم و همان طور که گفتم با خریداری بسیاری ادوات دیگر این مجموعه را غنی‌تر و کامل‌تر کردم.
۳هزار و ۶۰۰ قطعه ادوات تعزیه که کم هم نیستند را در چه شرایطی نگهداری می‌کنید؟
نگهداری این وسایل بسیار سخت است. حتی گاهی به قدری تحت فشار بوده‌ام که تصمیم به فروش آنها هم گرفتم. ۲۰ سال است که با میراث فرهنگی و وزارت ارشاد می‌جنگم و به آنها می‌گویم با وجود اینکه این‌ها متعلق به اجداد من است و تعدادی از آنها را خریداری کردم اما در حقیقت این گنجینه متعلق به هنر تعزیه است که ثبت جهانی شده است.
لباس‌ها و نسخ خطی بیش از سایر ابزار در معرض خطر هستند و نگهداری آنها بسیار پیچیده و مشکل است. پیشتر برای نگهداری از نفتالین استفاده می‌کردیم که به علت مشکلاتی که به وجود آورد دیگر از آن استفاده نشد و در حال حاضر از تنباکو برای نگهداری لباس‌ها استفاده می‌کنیم. نسخه‌های تعزیه نیز قدیمی‌ترین نسخه‌های موجود در ایران است و حتی کتابخانه مجلس هم آنها را ندارد. این نسخه‌ها باید در شرایط خاصی نگهداری شود اما ما آنها را در یخدان نگه می‌داریم. متأسفانه تعزیه متولی مشخصی در کشور ندارد و مظلوم واقع شده است. فقط یک دهه اول محرم و صفر به آن توجه می‌شود اما من عاشق کارم هستم و ۳۶۵ روز سال با آنها زندگی می‌کنم.
شما اشاره کردید که بسیاری از این نسخه‌ها نایاب هستند و حتی موزه‌ها هم آنها را ندارند. چگونه است که وزارت ارشاد یا میراث فرهنگی دنبال حفظ آنها نیستند؟
به دلیل اینکه میراث فرهنگی به جای اینکه بسیاری از گنجینه‌های گذشته را حفظ کند درصدد از بین بردن آن است! نمونه آن بسیاری از ساختمان‌های قدیمی است که به جای مرمت، تخریب می‌شوند در حالی که باید آن را حفظ کنند اما با خودشان فکر می‌کنند چرا باید با این کار مسئولیتشان را زیاد کنند!
من ۳۰ جلد کتاب منتشر و با تعزیه زندگی کرده‌ام و آن را می‌شناسم و گواهی درجه یک هنرهای آیینی و سنتی را دارم. به همین دلیل با این فضا به خوبی آشنا هستم فقط مکانی برای حفظ و نگهداری این آثار می‌خواهم که آن را ماندگار کنم و در همه روزهای سال هنر نقالی، روحوضی، پرده‌خوانی و تعزیه را به جریان بیندازیم و علاقه‌مندان را به این سمت سوق دهیم. اما دولت و میراث فرهنگی همکاری نمی‌کنند و می‌گویند این ادوات را به ما بسپار خودمان می‌فروشیم یا خودت با هزینه شخصی خانه بخر که متأسفانه من هم چنین امکانی ندارم. من تنها موزه‌دار خصوصی در کشور هستم. شاید موزه‌دارانی باشند اما به این شکل تخصصی کار نمی‌کنند و نهایتاً ۶۰- ۵۰ وسیله دارند اما من ۳هزار و ۶۰ تکه اسباب قدمت‌دار و ۵۳۷ مجلس نسخه بدون تکرار و در مجموع ۲هزار و ۷۰۰ مجلس نسخه دارم.
آیا سازندگان سریال‌های تاریخی برای استفاده از لباس‌ها سراغ شما می‌آیند؟
بله خیلی سراغ ما را می‌گیرند اما این لباس‌ها قابلیت استفاده به آن شکل را ندارند که بتوانیم در اختیار گروه‌های تلویزیونی و سینمایی قرار دهیم. اما کسانی که علاقه‌مند بودند از روی لباس‌ها و نوع بافت زره‌ها عکاسی و الگوبرداری کرده‌اند.
آیا درصدد نیستید از مجموع این ادوات عکاسی و آنها را به صورت آرشیو تصویری حفظ کنید؟
اتفاقاً به من پیشنهادهای بسیاری برای این کار می‌دهند. این موزه در مکان‌های مختلفی همچون کاخ نیاوران، کاخ گلستان و سعدآباد به نمایش درآمده و این پیشنهاد شده که از آنها عکاسی کنیم اما مسئله اصلی برای من این است که با این کار چه اتفاقی می‌افتد؟ حتی اگر بهترین کاتالوگ‌ها هم تولید شود مقطعی است و کاری از پیش نمی‌برد و تنها برای من هزینه دارد. فراموش نکنیم که این بحث شخصی نیست و پای هویت و هنر ملی ـ مذهبی در میان است.
شما در این سال‌ها با مشکلات بسیاری برای حفظ این آثار مواجه بودید و خواسته‌هایتان بی‌پاسخ مانده است؛ انتظار شما از دولت جدید چیست؟
هدف من ایجاد و راه‌اندازی یک دپارتمان تعزیه است که به موازات آن موزه و بحث آموزش را هم پیگیری کنیم. متأسفانه در ۲۰ سال اخیر که این درخواست را با میراث فرهنگی و وزارت ارشاد مطرح و پیگیری کردم تاکنون به هیچ نتیجه‌ای نرسیدیم و موفقیتی نداشتیم.
من از دولت‌های قبل چیزی نخواستم، تنها توقع من این بود که فضایی را در اختیارم قرار دهند تا این ادوات را آنجا نگهداری کنیم. در طول این سال‌ها خیلی از افراد مسئول به منزل من آمدند و از این مجموعه بازدید کردند و وعده دادند اما رفتند و هیچ گاه هم خبری از آنها نشد. انتظارم از دولت جدید این است که فضایی به نام دپارتمان تعزیه ایجاد شود. حفظ این نسخه‌ها و لباس‌ها کمک به حفظ هنر است و شاید در دهه‌های آینده متوجه شویم چه گنجینه ارزشمندی داریم و ثروت بزرگی را حفظ کرده‌ایم. این یک موزه سیار است و باید جایگاه داشته باشد، موزه‌ای که به نام ائمه اطهار(ع) و سیدالشهد(ع) است و باید تقدسش را حفظ کنیم.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: مهدی دریایی تعزیه خوانی میراث فرهنگی ادوات تعزیه نسخ خطی جمع آوری لباس ها نسخه ها سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۰۹۳۴۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مردم هیچ علاقه‌ای به نگهداری ریال ندارند | فعالان اقتصادی هم پول ملی را خسارت می‌بینند و می‌دانند!
آفتاب‌‌نیوز :
حمیدرضا رستگارپور در گفتگو با ایلنا درباره اثر وضع مالیات بر افزایش قیمت کالا اظهار اشت: یکی از موضوعاتی که باعث بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود دقیقا موضوع مالیات است و وقتی در قانون بودجه سهم مالیات را مشخص می‌کنند اینکه چقدر از بودجه قرار است از مالیات تامین شود. این سهم خود به خود اثر وضعی خود را بر روی قیمت تمام شده کالا می‌گذارد.
وی ادامه داد: در واقع این هشدار را می‌دهد که انواع کالا براساس قانون بودجه تا چه حدی و تا چه درصدی گران می‌شوند و افزایش قیمت هم در نهایت منجر به کاهش قدرت خرید مردم می‌شود و با وجود اینکه هنوز مالیات سال ۱۴۰۳ اعمال نشده، اما شاهد گرانی‌های پیش از موعد آن هستیم.
رییس اتاق اصناف تهران با بیان اینکه این آلارم‌ها منجر به ایجاد انتظارات تورمی می‌شوند، گفت: این انتظار تورمی برای تمام کالا‌ها وجود دارد و قدرت خرید مردم هم نسبت به خرید کالا به طور قطع کمتر می‌شود و می‌بینیم در حالی که کمتر از دو ماه از سال گذشته، اما برخی از کالا بین ۳۰ تا ۴۰ درصد گران شده‌اند و تنها دلیل آن هم انتظارات تورمی است.
رستگارپور افزود: دولت باید تدبیری برای انتظار تورمی ایجاد شده داشته باشد. در جامعه این توصر ایجاد می‌شود که مطمئن هستند که کالا گران می‌شود، اما این افزایش قیمت چه زمانی قرار است اعمال شود و اساسا علت آن چیست؟ در حالی که گفته می‌شود برای مثال قرار است که تا انتهای سال قیمت جدید اعمال شود، اما در ابتدای سال اثر آن را می‌بینیم.
وی با بیان اینکه بودجه ریزی نباید به گونه‌ای باشد که مردم را به سمتی هدایت کند که پول را به کالا تبدیل کنند، تاکید کرد: تقریبا تمام مردم هیچ علاقه‌ای به نگهداری ریال ندارند و هم فعال اقتصادی و فعال در کسب و کارها و هم مردم عادی پول ملی را خسارت می‌بینند و می‌دانند. از این رو مسئولان کشور باید برای این موضوع تدبیری بیندیشند تا ریال حداقل برای یک سال پشتوانه داشته باشد، یعنی مردم مطمئن شوند که ارزش این پول حداقل یک سال حفظ می‌شود و این خواسته ما در اصناف هم است.
رییس اتاق اصناف تهران گفت: در مجموع برداشت ما در اتاق اصناف این است که سال ۱۴۰۳ می‌تواند سال پر رونقی باشد و عوامل متعدد این موضوع را نشان می‌دهند و امسال فرصت‌های خاصی برای رونق اقتصاد دارد و اینگونه تلقی می‌شود اوضاع تیره و تار هم نیست.
منبع: خبرگزاری ایلنا
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد